ไสยศาสตร์มีจริงอยู่ทุกยุคทุกสมัยหรือไม่ ไม่มีใครบอกได้แต่ที่แน่ๆคือคนเชื่อถือเรื่องเหล่านี้มาทุกยุคทุกสมัย ยิ่งเรื่องไก่ชนด้วยแล้วไม่ต้องพูดถึงกษัตริย์บางเมืองถึงกับตีไก่ชนแลกเมืองกันเลยทีเดียวตำราไก่ชนมันก็จะเขียนบอกไว้ว่า ไก่นี้ ดีไม่ดี ดีอย่างไร ถ้าไก่ตัวไหนเก่งจริงมันจะเก่งนาน และจะเข้าได้กับเจ้าของไก่ อาจบันดาลให้เจ้าของร่ำรวยหรือยากจนลงได้ในการชนไก่ในครั้งเดียว
ไก่บางตัวหากลักษณะดีก็จะเข้ากับเจ้าของได้ดี แต่ทว่าบางตัวลักษณะดีกลับเข้ากับเจ้าของไม่ได้ เกิดอาถรรพณ์บางประการให้กับผู้เลี้ยงไก่ ทั้งนี้และทั้งนั้นผู้รู้เก่าก่อนมาก็เลยมีการวางตำราการดูไก่ชนเกิดขึ้น เซียนไก่ชนก็จะบอกต่อกันจากรุ่นสู่รุ่นให้ลูกหลานหรือคนสนิทได้รู้ไว้ สมัยก่อนนั้นเขาหวงตำรากันมาก ยากยิ่งนักที่เซียนไก่ชนจะบอกว่าตัวนี้ดีหรือไม่ต้องมีการเชิญท่านเซียนไปดูไก่ชนราคาค่าจ้างนั้นก็โขอยู่ ดังนั้นตำราดูไก่จึงเกิดขึ้น สิ่งที่มองข้ามไม่ได้เลยก็คือ ลักษณะ 2 ประการ หนึ่งคือการดูหน้าตาลักษณะท่าทางไก่จากภายนอก เหมือนเราดูโหงเฮ้ง นั้นเอง จะว่าก็ว่าเถิด เหมือนกับผู้ชายไปดูตัวผู้หญิงอย่างไรอย่างนั้น ต้องดูให้ดีไปถึงเถือกเขาเหล่ากอ และไก่ชนก็เป็นเช่นนั้นด้วยเช่นกัน ภาษาเซียนเขาเรียกว่าดูสกุลไก่ เมื่อได้สองลักษณะนี้มาแล้ว หนึ่งโหวเฮ้งไก่ สองสกุลไก่ ซึ่งจะขาดเลยเสียไม่ได้
คุณเชื่อหรือไม่ว่าการพิจารณาโหงเฮ้งไก่ ต้องดูทุกอย่างให้ละเอียดที่สุด เซียนบางท่านดูไก่ยิ่งกว่าดูนารี ท่านเซียนจะดู หงอน กระหม่อม หน้าผาก คิ้ว ลูกตา จมูก ปาก คาง หู รวมถึงโครงสร้าง การเดิน และจะต้องจับตัวไก่เพื่อได้รู้สึกถึงโครงกระดูก อันนี้คือข้อแตกต่างอยู่บ้างในการศึกษาลักษณะนารีนั้น ท่านห้ามไม่ให้โดนตัวโดยเด็ดขาด ประเดี๋ยวน้องนางจะติดมือไม่ได้หรอกนะท่าน หลังจากการสัมผัสไก่แล้ว เซียนไก่ จะสังเกตุตามจุดต่างๆไปตามตำรา จับไก่ไปวิเคราะห์ไป เมื่อพิจารณาได้ครบถ้วนกระบวนความแล้ว เซียนก็จะแทงไปถึงสกุลไก่ ว่าไก่นี้มีสกุลรุนชาติใด มาจากที่ใด สายพันธ์ใดนั้นเอง
ท่านเอ๋ยไก่นี้มีหลายสกุล ยกตัวอย่างเช่น หากไก่ตัวนั้น มีหงอนเป็นหงอนแจ้ มีใบหน้าที่มีเหนียงใต้คาง ภาษาเซียนเขาเรียกว่า อีแปะ แสดงว่าไก่ตัวนี้คือไก่ชนพันธ์แจ้ หรือ สกุลแจ้นั้นเอง คราวนี้ถ้าหงอนอู ไก่ตัวนั้นก็มีสกุลไก่พันธ์อู ถ้าหากมีเคราก็เป็นไก่สกุลไก่เครา เป็นต้น เท่านั้นยังไม่พอ ยังต้องพินิจพิจารณาถึงขนไก่ ว่าสีอะไร สีพวกนี้ตรงตามตำราในสกุลนั้นด้วยหรือไม่ และที่สำคัญ หน้าแข้งไก่ เป็นเรื่องที่ขาดไม่ได้สำหรับท่านเซียน หากเป็นแบบเกล็ดสองแถว เขาเรียนกว่าสกุลเกเกล็ดสองแถว สามแถวก็คนละสกุลกัน นี่เรายังไม่ได้พูดกันถึงเรื่องหาง ว่าหางเป็นอย่างไร และมีสกุลอะไร เช่นกัน ถ้าหากสักเกตุนารีจนถึงหน้าแข้ง คงจะดีไม่น้อยเช่นกันท่านเห็นด้วยหรือไม่
การดูลักษณะไก่เพียงภายนอกเป็นเรื่องสำคัญที่จะทำให้รู้ได้อย่างคร่าวๆว่าไก่ตัวนี้งามหรือไม่ ดีหรือไม่ และจะตีเก่งหรือไม่ ไก่ตัวนี้อยู่ในสกุลสายพันธ์ใด้ซึ่งจะทำให้ระบุได้ว่า สายพันธ์นี้แล้วปกติการชนกัน เป็นอย่างไร ดุเดือนเลือดพล่านหรือไม่ หรือ สกุลนี้อาจไม่ตรงตามความต้องการเจ้าของ
ท่านทั้งหลายเมื่อได้ฟังเช่นนี้แล้วขอท่านจงอย่าเพิ่งยอมแพ้ในการเลี้ยงไก่ชน เพราะทุกอย่างต้องมีการลงทุน ข่าวว่านัดหน้า หกสิบล้านเชียวนะท่าน หากร่ำรวยขึ้นมา กรุณาอย่าลืมไก่ของท่าน หมั่นดูแลรักษาให้ดี โบราณว่าไว้ไก่นี้มีอาถรรพ์หนัก หากท่านดูแลเขาดี ท่านจะร่ำรวยชื่อเสียงเงินทอง